Ders Notları, Konu özetleri

 

Fizik doğa olaylarını, madde yapısını ve bunlar arasındaki etkileşimleri açıklamaya çalışırken gözlem yapma, inceleme, araştırma, analiz etme, ölçme gibi yöntemler kullanır.

Akşam haberlerinde havanın yağmurlu olacağını dinleyen bir öğrencinin, sabah kalktığında yağmur yağmadığı fakat pencereden bakarak havanın bulutlu olduğu, günün ilerleyen saatlerinde yağmur yağacağını tahmin edip yanına şemsiyesini alması duyu organları ile yaptığı bir gözlemdir.

 

Geceleyin gökyüzündeki yıldızları gözümüzle inceleyebildiğimiz gibi teleskop gibi teknolojik aletlerle bakarak ve bunlarla bazı ölçümleri de yaparak daha objektif gözlemlerde yapılabilir.

 

Gözlem; Bir olayla ilgili duyu organları veya araç ve gereçler kullanılarak yapılan incelemelere denir.

 

Fiziksel bir olay, önce duyu organlarıyla veya duyu organlarını güçlendirebilecek bir takım teknolojik araçlarla gözlenir.

 

Fizikle ilgili bir olay iki tür gözlem yapılarak incelenir. Bu gözlemler;

?Nitel Gözlem

?Nicel Gözlem'dir.

 

 

Bir insanın herhangi bir ölçme aracı kullanmadan beş duyusunu kullanarak yaptığı gözlemdir.

 

Bir öğrencinin bir bardaktaki suyun sıcak olmasını , bardaktan çıkan buhara bakarak ya da dokunarak hissetmesi, çantasını kaldırdığında çok ağır olduğunu söylemesi nitel gözleme örnektir.

 

 

?Kesinliği yoktur.

?Kişilere göre sonuçlar değişebilir.

?Sonuçlar sayı veya birimle ifade edilemez.

?Hata payı çok olabilir, güvenilir değildir.

Bardaktaki buz suyun soğuk olduğunu, çaydanlıktan çıkan buhar suyun sıcak olduğunu gösterir.

 

 

Duyu organları ile birlikte ölçü aleti kullanılarak, ölçmeye dayanan gözlemdir. Sonucu sayısal olarak belirlenen gözlemdir.

 

"Dünyanın güneşe uzaklığı 149,6 milyon km'dir." ifadeleri nicel gözleme örnektir.

 

 

?Durum ve kişiye göre değişmez.

?Ölçüm sonucunda sayısal veriler elde edilir.

?Objektif ve güvenilirdir.

Arabanın hızı ve çocuğun boyunun ölçülmesi nicel bir gözlemdir.

 

NOT: Bilim insanları, bilimsel çalışmalarda nitel gözlemlerden ziyade güvenilir olmasından dolayı nicel gözlem kullanır. Fakat bazı durumlarda her ikisi de aynı anda kullanılır.

 

Nitel ve nicel gözlemler asla birbirinin karşıtı değil, tamamlayıcılarıdır.