Güdülenme (Psikoloji)

GÜDÜLENME

Organizma, uyku gibi durumların dışında sürekli etkinlik içindedir. Onu bu etkinliklere değişik ihtiyaç ve istekler iter.

İhtiyaç: Rahatlık ve uyum sağlayan, normal davranışları kolaylaştıran bazı şeylerden yoksun olma durumudur. Eksikliğin duyulmasıdır.

Dürtü: Bir gereksinin ya da yoksunluktan ortaya çıkan bu yoksunluğu yönelik davranışta bulunmaya zorlayan gerilim durumudur.

Güdü: Organizmanın ihtiyacı gidermek için belli bir davranışa iten güçtür.

 

GÜDÜLENME
Organizmanın ihtiyaç ya da dürtülerin etkisiyle harekete hazır hale gelerek amaca yönelik davranışta bulunmasını; amaca ulaştıktan sonra rahatlamasını içine alan bir süreçtir.

Güdülenme döngüsü notbak.com

1. Güdüleyici durum: Kişiyi bir hedefe iten durumun varlığıdır. Açlık, bir gruba ait olma vb.

2. Davranış: Organizma yaptığı bir davranış ile istediği bir hedefe ulaşır(yaklaşma) ya da olumsuz bir durumdan kendini kurtarır. (uzaklaşma)   Ör: Odasını toplayan çocuk çikolata alır.  (yak)  veya şişmanlamak istemeyen bir bayan spor yapar. (Uzaklaşma)

3. Hedef: Pekiştireç, ödül veya ceza değeri olan bir uyarıcı veya durumdur.

4. Haz duyma- rahatlama: Olumsuz durumu ortadan kaldırma veya olumlu hedefi elde etmedir. + almak, sınıfın en yüksek notunu almak veya grupta lider olmak vb. 

Bu şekilde güdüsel döngü biter, sonra başka bir dürtü ya da güdü ile bu durum tekrarlanır.

 

GÜDÜ TÜRLERİ:
1-Fizyolojik güdüler (Birincil güdüler veya dürtü)
Organizmanın varlığını ve soyunu sürdürme ihtiyacından doğarlar; doğuştandırlar. Organizma yaşadığı sürece varlığını sürdüren güdülerdir. Öğrenilmemiştir. ÖRNEK: açlık, susuzluk, annelik, cinsellik v.b.

2-Toplumsal güdüler (sosyal veya toplumsal güdüler)
Doğuştan gelmezler, toplum içinde öğrenilirler, yaşamın ilerleyen yaşlarında etkilidirler. Toplumdan topluma; bireyden bireye değişiklik gösterirler.  ÖRNEK:  İnsanın saygın bir mesleğe girmek istemesi, beğenilmek, saygı görmek, sevilmek istemesi, bir derneğe üye olmak istemesi gibi.


FİZYOLOJİK GÜDÜLERLE  TOPLUMSAL(SOSYAL) GÜDÜLERİN FARKI:
1-Toplumsal güdüler insana özgüdür, Fizyolojik güdüler hayvanlarda da görülür.
2-Toplumsal güdüler öğrenme ile ilişkilidir, Fizyolojik güdüler öğrenme ile ilişkili değildir
3-Fizyolojik güdüler doğuştandır; Toplumsal güdüler sonradan öğrenilir.


Ekleyen : Nuray TAN