4-13: Çağdaş Türkiye Yolunda Adımlar
SANAT VE SPOR
● Atatürk sanat ve spora çok büyük önem vermiştir. "Hepiniz milletvekili olabilirsiniz, Bakan olabilirsiniz; hatta Cumhurbaşkanı olabilirsiniz, fakat sanatkâr olamazsınız." Sözü ile sanata verdiği önemi vurgulamış. Ülkemizde müzik resim heykel gibi sanat dallarının gelişmesi için elinden gelen çabayı göstermiş. Güzel sanatlarla ilgili okullar açılmasını sağlamıştır.
● ''Spor, yalnız beden kabiliyetinin bir üstünlüğü sayılmaz. İdrak ve ahlak da bu işe yardım eder. Zekâ ve kavrayışı kısa olan kuvvetliler, zekâ kavrayışı yerinde olan daha az kuvvetlilerle başa çıkamazlar. Ben sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlaklısını severim.'' Diyerek spora verdiği önem ve sporcunun nasıl olması gerektiğini vurgulamıştır.
● Cumhuriyet'in ilk yıllarında müzik öğretmeni ve sanatçı yetiştirmeye önem verilmiş, bu amaçla 1924 yılında Ankara'da Musiki Muallim Mektebi açılmıştır. 1934 yılında "Milli Musiki ve Temsil Akademisi" kurulmuş, Milli Musiki Mektebi bu akademiye bağlanmıştır. Musiki Muallim Mektebi, 1937-1938 eğitim-öğretim yılında Gazi Eğitim Enstitüsü'ne bağlanmıştır.
● 1937 yılında Resim ve Heykel Müzesi açılmıştır.
● Türk sporuna yetenekli sporcular ve eğitmenler yetiştirmek için Çapa Muallim Mektebi'nde Beden Eğitimi öğretmenliği kursları açılmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında devlet sporu teşvik etmek için "Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı" 1924 yılında kurulmuştur.
● İlk kez 1928 Paris Olimpiyatlarına Türkiye katılmıştır.
ÇAĞDAŞ TÜRK KADINI
Kadın hakları daha çok 19. Yüzyıldan sonra dünyada yankı bulmaya ve gelişmeye başlamıştır. M. Kemal Kurtuluş Savaşında Mehmetçikle birlikte savaşan Türk kadınını her zaman önemsemiş. Çağdaş Türkiye'de kadının erkekle eşit haklara sahip olabilmesi için çalışmıştır. Medeni kanun, Belediye seçimlerine ve milletvekilliği seçimlerine katılabilmesi için çalışmış. Türk kadını çoğu Avrupa kadınından önce seçme seçilme hakkını elde etmiştir.
M.Kemal aşağıdaki sözleri ile Anadolu kadınına verdiği önemi vurgulamıştır: "Dünyada hiçbir milletin kadını, ben Anadolu kadınından fazla çalıştım, milletimi kurtuluşa ve zafere götürmekte, Anadolu kadını kadar emek verdim diymez. Erkeklerden kurduğumuz ordumuzun hayat kaynaklarını kadınlarımız işletmiştir. Çift süren, tarlayı eken, kağnısı ve kucağındaki yavrusu ile yağmur demeyip, kış demeyip cephenin ihtiyaçlarını taşıyan hep onlar, hep o yüce, o fedakâr, o ilahi Anadolu kadını olmuştur. Bundan ötürü hepimiz bu büyük ruhlu ve büyük duygulu kadınlarımızı, şükranla ve minnetle sonsuza kadar aziz ve kutsal bilelim." dersimiz.com
Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakları: 1930 yılında kadınlara belediye seçimlerine katılma hakkı, 1933'de muhtarlık seçimlerine katılma hakkı, 1934'de milletvekili seçme ve seçilme hakkı verildi.
Not: Türk kadını seçme seçilme hakkını birçok Avrupa kadınından önce elde etmiştir.
SOYADI KANUNU (21 Haziran 1934)
Osmanlı toplumunda soyadı yoktu. Genellikle insanlar lakapları ve doğduğu yerlere göre çağrılırdı. Bu durum resmi işlerin yürütülme-sinde büyük zorluklar doğuruyordu. Bu karışıklıkları önlemek amacıyla 21 Haziran 1934'de soyadı kanunu çıkarıldı. Mustafa Kemal'e de Atatürk soyadı verildi.
Molla, Hoca, Hacı, Hafız vb. gibi unvanlar yasaklandı. Çünkü bu unvanlar halkı sınıflara ayırarak sanki ayrıcalıklı konumuna taşıyordu. Amaç halk arasında eşitliği sağlamaktır.
Soyadı kanunuyla sosyal hayat düzene ve rahatlığa kavuştu.
Siyasi Alanda İnkılaplar :
- Saltanatın kaldırılması (1922)
- Cumhuriyet'in ilanı (1923)
- Halifeliğin kaldırılması (1924)
- Çok partili rejim denemeleri
Hukuk Alanında İnkılaplar :
- 1921 ve 1924 Anayasası
- Türk Medeni Kanunu (1926)
- Türk Ceza Kanunu
- Borçlar kanunu
- İcra ve İflas kanunu
Eğitim ve Kültür Alanında İnkılaplar :
- Tevhit-i Tedrisat Kanunu (1924)
- Harf İnkılabı (1928)
- TTK'nın açılması 1931
- TDK'nın açılması 1932
- Üniversitelerin açılması
Toplumsal Alanda İnkılaplar :
- Tekke ve Zaviyelerin kapatılması (1925)
- Şapka Kanunu (1925)
- Miladi takvim ve ulusal saatin kabulü (1925)
- Ölçü ve tartılarda değişiklik (1931)
- Soyadı Kanunu (1934)
- 1930 Kadılara belediye seçimlerine katılması
- 1934 kadınların milletvekili seçilebilmesi
Ekonomi Alanında İnkılaplar :
- İzmir İktisat Kongresi (1923)
- Aşar Vergisinin kaldırılması 1925
- Kabotaj Kanunu 1926
- Teşvik-i Sanayi Kanunu 1926
- 1933 Birinci Kalkınma Planı
- 1937 İkinci Kalkınma Planı
Ekleyen : dersimiz.com