Felsefe İle Tanışma-Felsefe-Hikmet İlişkisi
FELSEFE-HİKMET
İLİŞKİSİ
İlk
Çağ Yunan toplumunda felsefecilere bilge denmekteydi. Rivayete göre ilk defa Samoslu Pythagoras (MÖ.
570-M.Ö. 490) kendisinin insan olarak evrenin tüm bilgisine sahip olamayacağı
için bilgede (sophos; hakim) olamayacağını, fakat evrenin bilgisini arayan bilgeliğin peşinden koşan biri olarak filozof
(bilgelik dostu, bilgeliğin peşinden koşan kimse) olabileceğini söylemiştir.
Böylece tarihte filozof kelimesini ilk defa kullanan Pythagoras kabul
edilmektedir.
Felsefe
ile bilgelik (hikmet) arasında önemli bir ilişki vardır. Felsefe bilginin
bilgeliğin peşinden koşma, arama anlamında kullanılmaktadır. Bu bilgelik
sevgisi hiçbir çıkara dayanmayan salt bilgiye bilgeliğe ulaşma yolunda elde
edilen hazla beslenen bir sevgidir.
Fakat felsefe/filozof ve bilgelik/bilge
arasında çeşitli farklar da vardır.
ü
Bilgiden
bağımsız bir filozof düşünülemez ama bilgeler felsefeye pek ihtiyaç duymazlar.
Bilgelerin ilgi alanı daha çok bilgi birikimi sahibi olmakla ilgilidir. Bilge,
var olan bilgiyi öğrenip koruyan bilgiye sahip olan iken, filozof ise bilgiyi
arayan var olan bilgiden yeni bilgi üretip onu yine yeni bilgi üretmede
kullanandır. Bilge, bu yönüyle etki-tepki sistemiyle bilgi depolayan bir
bilgisayar gibi düşünülebilir. Filozofun ve bilgenin bir sanat eserine
bakışları arasındaki fark, aynı oyunu onlarca kez oynamış bir oyuncunun
izlemesi ve tiyatro meraklısı bir izleyicinin aynı oyunu ilk defa izlemesi
arasındaki fark gibidir. Bu durumda bilge bu oyunu eleştirme konusunda haklı ve
bilgilidir ama bilge o oyunda daha önce görmediği bir şey göremez artık onun
için orada bir yenilik yoktur. Filozof için ise orada yeni bir şeyler vardır ve
bu yeni şeyleri nasıl kullanacağını çok iyi şekilde bilmektedir. Bilge oyun
hakkında her şeyi bildiğini düşünürken filozof bilmediği daha pek çok şey
olduğunun farkındalığı içindedir. Sokrates'in "bildiğim tek şey, hiçbir şey
bilmediğimdir" sözü de filozofun bu özelliğini dile getirmek için
kullanılabilir.
Ekleyen : notbak.com