Lale Devri ve Islahatları (Yenilikleri) - Patrona Halil İsyanı

ETKİLEDİK,ETKİLENDİK AMA NASIL?

Etkiledik...

Dünyanın ilk savaş bandosu olan Mehter Avrupa’yı etkilemiştir.
Türklere moral gücü şevk ve enerji veren mehter düşmanı bezdirir ve moralini bozardı. (İstanbul'un fethinde 270 zurna 150 boru 300 davulun olduğu ve sayısız kösün dövüldüğü anlatılmaktadır.
Avrupanın en önemli bestecileri Mozart ,Beethoven ve daha niceleri mehterin müziğinden etkilenerek besteler yapmışlardır.
Avrupa’da Viyana önlerinde nöbet tutan Türk ordusunun mızıkası, bütün Avrupalı milletler tarafından kabul edilmiş, böylece Mehter Avrupa müziğini etkileyen müzik sanatımız olmuştur.
Avrupa'da Türk kilim ve halı desenleri bir çok sanatçının eserlerine yansımıştır.
O yüzyılların opera, tiyatro ve bale eserleri çok dikkat çekerdi Türkler üzerine yazılan eserler sayesinde her gece tiyatroları dolduran seyirciler, sahnede Türk giyim-kuşamını, Türklerin davranışlarını, yaşayışını, saray yaşamını canlı bir biçimde görebiliyordu. (**Mozart'ın ünlü 'Saraydan Kız Kaçırma' ve Topkapı Sarayı'nda geçen 'Zaide' operaları; yine Mozart'ın Topkapı Sara-yı'nda geçen ve kahramanı Kanuni Sultan Süleyman olan 'Saray Kıskançlıkları' adlı balesi önemli örneklerdir. )
O dönemin ünlü ressamı Vanmour resimlerinde Osmanlı sarayından örneklere yer vermesi Osmanlıların Avrupa yı etkilediğini örneklemektedir.

Etkilendik...

Osmanlıların 1683 II. Viyana Kuşatmasında başarısız olması,
1699 yılındaki Karlofça anlaşmasıyla da ilk toprağını kaybetmesiyle ıslahat yani yenilik hareketleri hız kazanmıştır.
O dönemlerde ilk ıslahatlar askeri alanda yapılmaya başlamıştır ( savaş meydanlarındaki başarısızlıktan dolayı )
Osmanlılarda lale devrinde yapılan ıslahatlar önemlidir çünkü lale devri Osmanlıların batıya açılan penceresi olmuştur.

LALE DEVRİ (1718-1730)

Pasarofça Ant. ile başlar, Patrona Halil isyanı ile sona erer.

Dönemin Padişahı III .Ahmet, sadrazamı Nevşehirli damat İbrahim Paşadır.

Bu dönemde;

Devlette huzur ve barış sağlanmaya çalışıldı.
Lüks ve eğlenceye düşkünlük vardı.
Sanat ve edebiyata önem verildi.
Avrupa’daki bilim, sanat, kültür ve askerlik gibi alanlardaki gelişmeler takip edilmeye çalışıldı.
Birçok saray ve köşk yapıldı, bahçeler çiçeklerle süslendi. Özellikle lale çiçeğinin çeşitleri yetiştirildi (bu nedenle döneme “lale devri” denildi).

Lale Devri Islahatları ( yenilikleri ):

İlk çiçek aşısı yapıldı.
İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından İstanbul’da ilk Türk matbaası kuruldu (1727). Matbaada dini kitaplar dışında da eserler basıldı.
Avrupa’daki yenilikleri ve gelişmeleri daha yakından takip edebilmek için Paris, Londra, Viyana gibi başkentlere geçici elçilikler kuruldu.
Yalova’da kâğıt fabrikası kuruldu.
Yeniçerilerden ilk defa bir itfaiye bölüğü oluşturuldu.
İstanbul ve önemli şehirlerde kütüphaneler açıldı.
İstanbul ve Selanik’te kumaş fabrikası kuruldu.
İstanbul, İznik ve Kütahya’da bulunan çini atölyeleri yenilendi.
Arapça ve Farsça eserler Türkçe’ye çevrildi.
Yerli malı kullanımına önem verildi.
Mimari, resim ve minyatürde gelişmeler oldu (III. Ahmet Çeşmesi, Levni’nin minyatürleri).
Yeni kütüphaneler açıldı. Doğu ve Batı eserleri tercüme edildi.

NOT: Lale Devri’nde askeri alanda ıslahat yapılmamıştır. Lale devrinde Hollandalı ressam Vanmour ile Türk ressam Levni’nin yaptığı eserler önemlidir.

Patrona Halil adında bir hamam tellağı, İstanbul’da ayaklanma çıkardı. Halkın bir kısmı da bu ayaklanmayı destekledi.
Sebepleri; devlet adamlarının lüks ve eğlenceye düşkünlükleri, aşırı harcamalarda bulunmalarının halk arasında hoşnutsuzluk oluşturması; ıslahatların halkın düzeyinde olmaması; Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın, yakınlarını yüksek memurluklara getirmesi.
Sonuçları; Nevşehirli Damat İbrahim Paşa öldürüldü; III. Ahmet tahttan indirilerek yerine I. Mahmut getirildi; köşkler yıkıldı, bahçeler bozuldu; Lale Devri sona erdi.
NOT: Levni; Lale Devri’nin en önemli minyatür üstadıdır. Aslı adı, Abdülcelil Çelebi’dir.

Ekleyen : dersimiz.com