Vurmalı Çalgılar : Darbuka

Anadolu'da
daha çok kadınlar tarafından düğünlerde ve özellikle kendi aralarında
düzenledikleri eğlencelerde kullandıkları ve halk arasında ''dümbelek, dümbek,
cümlek, küp'' gibi adlarla çalınan sazlardan fazla farklı olmayıp, sadece gövde
kısmı ağaç ve ya metalden yapılıp derisi ise vidalar yardımı ile gerdirilen bir
vurgulu sazdır. Daha ziyade oyun havalarında çalınır. Türk sanat ve Türk halk müziğinde
çalınmaktadır. Dümbelekte olduğu gibi parmak uçlarıyla diz üzerinde vurularak çalınır.
Milattan önceki dönemde günümüz darbukasına benzer çalgılar, çeşitli biçim ve
büyüklüklerde Anadolu, Mezopotamya ve Orta Asya uygarlıklarında
kullanılmışlardır. Daha sonra ki süreçler içinde değişip gelişerek yine aynı
coğrafyalar içinde kullanılmıştır. Bu çalgı zaman içinde ve bölgelere göre
farklı isimler ile anılmıştır. Bunlar arasında "dümbek, dümbelek, deplek,
deblek, dönbek, tömbek, darbeki,debulak" gibi isimleri sıralayabiliriz.
Önceleri pişmiş toprak kullanılarak üretilen bu vurmalı çalgı, giderek sırsız
toprağın yanı sıra bakır, alüminyum, çeşitli metal alaşımlar, alçı, porselen,
ağaç ve cam elyaf v.b. gibi malzemeler kullanılarak da yapılmıştır. Genellikle
bir tarafı geniş, diğer tarafı dar bir boru görünümündeki çalgıda, hayvan
derisi ve son zamanlarda ise çoğunlukla sentetik deri kullanılmaktadır. Deri
bir kasnağa gerilir ve vidalar yardımıyla gerdirilerek ton sağlanır. Bu
çalgının gövdesi üzerine, çeşitli yöre ve kültürel yapıya uygun süslemeler de
yapılmış ve günümüzde de devam etmektedir.
Ekleyen : notbak.com