Yararlı Cemiyetler ve Özellikleri, İzmir'in İşgali (15 Mayıs 1919)

YARARLI CEMİYETLER :

1. Trakya-Paşaeli Cemiyeti :

  • Kurulan ilk yararlı cemiyettir.
  • Trakya'nın Yunanlılar tarafından işgalini önlemek amacıyla kurulmuştur.
  • Osmanlı Devleti'nin dağılması durumunda bağımsız bir devlet kurma kararı da alınmıştır.

2.İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (Redd-i İlhak):

  • Mondros'tan hemen sonra İzmir'de kuruldu.
  • Amacı İzmir ve çevresini Yunanistan'a katılmasını önlemektir.
  • Ancak İzmir'in Yunanlılar tarafından işgalinin kesinleşmesi üzerine  Redd-i İlhak Cemiyeti olarak çalışmalara devam
  • edildi.

3.  Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti :

  • Merkezi İstanbul'dur.
  • Doğu Anadolu'da teşkilatlanarak faaliyet göstermiştir.
  • Amacı Doğu Anadolu'yu işgallerden koruyarak Ermeni devletinin kurulmasını önlemektir.
  • Erzurum kongresini bu cemiyet düzenlemiştir.

4. Kilikyalılar Cemiyeti:

  • İstanbul'da kurulmuştur.
  • Amaç; Adana ve çevresini Fransız ve Ermeni işgalinden kurtarmaktır.

5. Trabzon Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:

Bu cemiyet, Trabzon ve çevresine yönelik Rum ve Ermeni iddialarına karşı, Türk ve Müslüman halkın haklarını korumak amacıyla faaliyet göstermiştir.

6.  Milli Kongre Cemiyeti:

  • İstanbul'da kuruldu.
  • Cemiyetin amacı, Türklere karşı yapılan haksız ve yersiz propagandalara karşı çıkmak, basın ve yayın yolu ile Türk Milletinin haklı sesini dünyaya duyurmaktır.
  • Kuvay-i Milliye tabirini kullanan ilk kuruluş Milli Kongre Cemiyetidir.

Yararlı Cemiyetlerin Özellikleri :

  1. Bölgesel cemiyetlerdir. Öncelikli amaçları ülkeyi korumak değil, kuruldukları bölgeyi korumaktır.
  2. Genellikle basın-yayın yolu ile çalışmalarını sürdürmüşlerdir.
  3. Milliyetçilik düşüncesi etkilidir.
  4. İstanbul'a bağlı veya karşı değillerdir.
  5. Sivas Kongresiyle birleştirilmişlerdir.

İZMİR'İN İŞGALİ (15 MAYIS 1919)

  • Paris Konferansında belirtildiği gibi İzmir ve çevresi kendisine verilen Yunanistan, 15 Mayıs günü İzmir'i işgal eder.
  • Yunanlılar işgalin haklı olduğu konusunda dünya kamuoyunu yanıltmaya çalışıyorlardı.
  • Batı Anadolu'nun tarihi ve kültürel açıdan Yunanlılara ait olduğu, bölgede Rumların çoğunlukla olduğu, Hristiyanlar'ın katledildiği iddia edilmekte, Osmanlı Devleti'nin güvenliği sağlayamadığı belirtilmektedir.
  • İzmir'in işgalinden sonra Yunanlıların halka zulmetmeye başlaması halkın uyanmasına sebep oldu.
  • Böylece Batı Anadolu'da ilk defa KUVAY-I MİLLİYE harekatı doğmuştur.

AMİRAL BRİSTOL RAPORU (13 EKİM 1919)

  • Yunanlıların işgal gerekçelerinin doğruluğunu araştırmak üzere Amerikalı Bristol başkanlığında kurulan komisyon bölgeye gelerek incelemelerde bulunur ve rapor hazırlar.
  • Raporda Yunanlıların iddialarının gerçekçi olmadığı belirtmiştir.
  • Bu raporda Batı Anadolu'daki karışıklığın sorumluluğunun Yunanlılara ait olduğu ilk kez belirtilmiştir.
  • Böylece Türklerin haklı davası ilk kez uluslararası alanda duyurulmuştur.

KUVAY-I MİLLİYE HAREKETİ

  • Mondros'tan sonra vatanın dört yandan işgal edilmeye başlaması üzerine işgal bölgesinde bulunan halkın kendiliğinden oluşturduğu direniş kuvvetleridir.
  • Türk Milleti'nin milli mücadele döneminde kendiliğinden silahlanarak kurduğu bu kuvvetlere Kuvay-ı Milliye denir.
  • Bu birlikler bölgesel olarak ortaya çıkmış olup düzenli ve disiplinli bir ordu durumunda değildir.
  • İlk silahlı direnme 19 Aralık 1918'de Dörtyol'da Fransızlara karış oldu. İlk Kuvay-i Milliye Hareketi ise Batı Anadolu'da İzmir'in işgalinden sonra Yunanlılara karşı başlatılmıştır.

Ekleyen : dersimiz.com