Yararlı Cemiyetler ve Özellikleri, İzmir'in İşgali (15 Mayıs 1919)
YARARLI CEMİYETLER :
1. Trakya-Paşaeli Cemiyeti :
- Kurulan ilk yararlı cemiyettir.
- Trakya'nın Yunanlılar tarafından işgalini önlemek amacıyla kurulmuştur.
- Osmanlı Devleti'nin dağılması durumunda bağımsız bir devlet kurma kararı da alınmıştır.
2.İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (Redd-i İlhak):
- Mondros'tan hemen sonra İzmir'de kuruldu.
- Amacı İzmir ve çevresini Yunanistan'a katılmasını önlemektir.
- Ancak İzmir'in Yunanlılar tarafından işgalinin kesinleşmesi üzerine Redd-i İlhak Cemiyeti olarak çalışmalara devam
- edildi.
3. Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti :
- Merkezi İstanbul'dur.
- Doğu Anadolu'da teşkilatlanarak faaliyet göstermiştir.
- Amacı Doğu Anadolu'yu işgallerden koruyarak Ermeni devletinin kurulmasını önlemektir.
- Erzurum kongresini bu cemiyet düzenlemiştir.
4. Kilikyalılar Cemiyeti:
- İstanbul'da kurulmuştur.
- Amaç; Adana ve çevresini Fransız ve Ermeni işgalinden kurtarmaktır.
5. Trabzon Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
Bu cemiyet, Trabzon ve çevresine yönelik Rum ve Ermeni iddialarına karşı, Türk ve Müslüman halkın haklarını korumak amacıyla faaliyet göstermiştir.
6. Milli Kongre Cemiyeti:
- İstanbul'da kuruldu.
- Cemiyetin amacı, Türklere karşı yapılan haksız ve yersiz propagandalara karşı çıkmak, basın ve yayın yolu ile Türk Milletinin haklı sesini dünyaya duyurmaktır.
- Kuvay-i Milliye tabirini kullanan ilk kuruluş Milli Kongre Cemiyetidir.
Yararlı Cemiyetlerin Özellikleri :
- Bölgesel cemiyetlerdir. Öncelikli amaçları ülkeyi korumak değil, kuruldukları bölgeyi korumaktır.
- Genellikle basın-yayın yolu ile çalışmalarını sürdürmüşlerdir.
- Milliyetçilik düşüncesi etkilidir.
- İstanbul'a bağlı veya karşı değillerdir.
- Sivas Kongresiyle birleştirilmişlerdir.
İZMİR'İN İŞGALİ (15 MAYIS 1919)
- Paris Konferansında belirtildiği gibi İzmir ve çevresi kendisine verilen Yunanistan, 15 Mayıs günü İzmir'i işgal eder.
- Yunanlılar işgalin haklı olduğu konusunda dünya kamuoyunu yanıltmaya çalışıyorlardı.
- Batı Anadolu'nun tarihi ve kültürel açıdan Yunanlılara ait olduğu, bölgede Rumların çoğunlukla olduğu, Hristiyanlar'ın katledildiği iddia edilmekte, Osmanlı Devleti'nin güvenliği sağlayamadığı belirtilmektedir.
- İzmir'in işgalinden sonra Yunanlıların halka zulmetmeye başlaması halkın uyanmasına sebep oldu.
- Böylece Batı Anadolu'da ilk defa KUVAY-I MİLLİYE harekatı doğmuştur.
AMİRAL BRİSTOL RAPORU (13 EKİM 1919)
- Yunanlıların işgal gerekçelerinin doğruluğunu araştırmak üzere Amerikalı Bristol başkanlığında kurulan komisyon bölgeye gelerek incelemelerde bulunur ve rapor hazırlar.
- Raporda Yunanlıların iddialarının gerçekçi olmadığı belirtmiştir.
- Bu raporda Batı Anadolu'daki karışıklığın sorumluluğunun Yunanlılara ait olduğu ilk kez belirtilmiştir.
- Böylece Türklerin haklı davası ilk kez uluslararası alanda duyurulmuştur.
KUVAY-I MİLLİYE HAREKETİ
- Mondros'tan sonra vatanın dört yandan işgal edilmeye başlaması üzerine işgal bölgesinde bulunan halkın kendiliğinden oluşturduğu direniş kuvvetleridir.
- Türk Milleti'nin milli mücadele döneminde kendiliğinden silahlanarak kurduğu bu kuvvetlere Kuvay-ı Milliye denir.
- Bu birlikler bölgesel olarak ortaya çıkmış olup düzenli ve disiplinli bir ordu durumunda değildir.
- İlk silahlı direnme 19 Aralık 1918'de Dörtyol'da Fransızlara karış oldu. İlk Kuvay-i Milliye Hareketi ise Batı Anadolu'da İzmir'in işgalinden sonra Yunanlılara karşı başlatılmıştır.
Ekleyen : dersimiz.com