Ruh Sağlığı - Normallik ve Anormallik (Psikoloji)
NORMALLİK VE ANORMALLİK
Normal dışı davranışlarda aşağıdaki özellikler ya bulunmamakta veya abartılı ölçülerde bulunmaktadır.
1. Ruh sağlığının genel ölçütleri
a) Gerçeklik algısı: Dış çevreyi, iç çevreyi, kişinin kendi yeteneklerini ve davranışlarını içerir. Mesela; şizofrenide gerçeklik algısı bozulur, hastanın asılsız düşünceleri vardır ve olmayan nesneleri algılar.
b) Davranış kontrolü: Bu kontrol dürtüsel davranışlar (cinsellik ve saldırganlık), sosyal norm ve kurallara aykırı olan davranışlar üzerinde kurulur. Mesela; dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda davranış kontrolü azalır.
c) Kendilik değeri, kendine güven, diğerleri tarafından kabul edildiğini bilme ve uyumlu olma: Mesela; depresyondaki kişi kendini çok değersiz, narsist kişilik bozukluğu olanlar ise çok değerli görür.
d) Yetenek ve enerjiyi üretken etkinliklere yöneltme, geleceğe dair planlar yapma, bağımsız hareket edebilme: Mesela; şizofreni hastası bunları gerçekleştiremez.
e) Topluma uyum: İnsan sosyal bir canlıdır. İnsan sağlığı başkalarıyla yapıcı, uyumlu, duygu içeren ilişkiler içinde olmayla doğrudan ilgilidir. Mesela; şizofrenilerde sosyal ilişkiler hem nitelik, hem de nicelik açısından bozulur. dersimiz.com
2. Anormal dışı davranışların ölçütleri
a) Normal dışı olan sapkındır.
b) Normal dışı olan “istatistiksel olarak” seyrek rastlanandır: Ruh hastaları toplumun çok az bir kısmını oluşturur. Normal dışılık istatistiksel normlara göre belirlenmektedir. İstatistiksel normal dağılım eğrisinin en uçlarında olan normal dışıdır.
c) Normal dışı olan “sosyal normlara uygunluk bakımından” seyrek rastlanandır: Neyin normal, neyin anormal olduğu toplumdan topluma ve bir toplum içinde farklı zamanlara ve farklı ortamlara göre değişir. Normalliği burada toplumun sosyal normları belirliyor.
3. Sonuç
Kişinin çevresindeki çoğunluğa uygun davranışlar göstererek uyumlu olabilmesi normal, çoğunluğa uygun davranışlar gösteremeyerek uyumsuz olması anormal olarak nitelendirilir.
Normalliği ve anormalliği belirleyen faktörler çevrenin beklentileri ve bireyin davranışlarıdır. Çevrenin beklentileri de, kişinin yaş düzeyine ve kültürel koşullara göre değişir. Belli bir dönemde veya belli bir toplumda normal olan davranışlar, başka bir dönemde veya başka bir toplumda anormal olarak değerlendirilebilir.
Ekleyen : Nuray TAN