Ders Notları, Konu özetleri

ORTA ASYA’NIN EN ESKİ KÜLTÜRLERİ

Anav Kültürü (MÖ 4500 - MÖ 1000)

Orta Asya’nın en eski kültürüdür. Yerleşik hayat görülür.

 

Afanesyevo Kültürü (MÖ 3000 - MÖ 1700)

Türklerin en eski kültürüdür. Taş, kemik ve bakırdan yapılmış eşyalar bulundu.

 

Andronova Kültürü(MÖ 1700 - MÖ 1200)

Yayılma alanı en geniş kültürdür. Tunç ve altından yapılma eşyalar ilk defa bu kültürde bulunmuştur.

 

Karasuk Kültürü (MÖ 1200 - MÖ 700)

Orta Asya uygarlığında ”demir“ ilk defa bu kültürde işlenmiştir.

 

Tagar Kültürü(MÖ 700 - MÖ 100)

Orta Asya’nın en genç ve en gelişmiş kültürüdür.

 

İSKİTLER (SAKALAR)

• Orta Asya ve Karadeniz’in kuzeyinde Türk kökenli bir uygarlıktır.
• En ünlü hükümdarları Alp Er Tunga’dır.
• Savaşçı bir topluluk olan İskitler Medlerle birleşerek Urartuları yıkmışlardır.
• İskit-Pers savaşları İskitlerin “Alp Er Tunga”, İranlıların “Şehname” destanlarına konu olmuştur.
• Konar–göçer bir şekilde yaşayan İskitlerin evleri çadır şeklindeki arabalarıydı.
• Altın-gümüş işçiliğinde usta olan İskitlere “bozkırın kuyumcuları” denilmiştir.
• Sanatta “hayvan üslubunu“ kullanmışlardır.
• Gök Tanrı dinine inanmışlar ve ölülerini mumyalamışlardır.
• İskitlerin kadın savaşçıları vardır.

 

MISIR UYGARLIĞI

• Mısır çöller ve denizlerle çevrili olduğu için istilalara fazla uğramamıştır, bu yüzden tarihi devirler sırasıyla yaşanmıştır.
• Tarihçi Heredot’un dediği gibi “Mısır, Nil’in bir armağanıdır”
• Mısır tarihinin en önemli olayı Hititlerle yaptıkları Kadeş Savaşı’dır bu savaş Kuzey Suriye’yi ele geçirmek için yapılmış,16 yıl (MÖ 1296 - MÖ 1280) sürdü.
• Mısırlılar Ege Göçleri sonucunda zayıflayarak Persler tarafından yıkılmışlardır.
• Mısır’da ilk olarak “nom” adı verilen şehir devletleri vardı. d e r s i m i z . c o m
• MÖ 3000 yılında “Kral Menes” siyasi birliği kurdu.
• İlk çağ Mısır tarihi Eski, Orta ve Yeni Krallık olmak üzere üçe ayrılmıştır.
• Mısır’da devletin başında “Firavun” isimli tanrı krallar bulunurdu.
• Mısırlılar önceleri savunma sonraları sınırları genişletmek amacıyla güçlü ordular kurmuşlardır.
• Mısır’da çok tanrılı (politeist) bir inanış sistemi vardı.
• En önemli tanrıları Güneş tanrısı “Amon-Ra” Nil Tanrısı “Oziris”sayılabilir.
• Mısırlılar ölümden sonraki dirilmeye (ahiret inancı) inandıkları için ölülerini mumyalamışlardır.
• Mumyacılık tıp, anatomi ve eczacılığın gelişmesini sağlamıştır.
• Mısır’da her şehirde bir mahkeme bulunurdu bu mahkemelerin en büyüğü başkentte bulunan “altı büyük ev“ adındaki mahkemeydi.
• Güneş yılı esaslı takvimi Mısırlılar bulmuşlardır.
• Nil Nehri’nin taşma zamanlarını hesaplamak için matematik, sınırları kaybolan tarlaların alanlarını hesaplamak için geometri gelişmiştir.”Pi sayısı” bulunmuştur.
• En büyük mimari eserleri ”Keops, Kefren, Mikerinos piramitleri ile Amon tapınakları"dır.
• Mısırlılar “hiyeroglif=resim yazısı” kullanmışlar, yazılarını “papirüs” isimli bir bitki liflerine yazmışlardır.
• Mısır'da en büyük devlet memurluğu “katiplik” idi.
• Mısır’da halk; ”memurlar, katipler, rahipler, askerler, şehirliler, köylüler ve köleler” olmak üzere sınıflara ayrılıyordu.

 

Ekleyen : Sedat Kınayı