İsim (Ad)
Nesneleri, varlıkları ve kavramları karşılayan kelimelere isim denir.
1-) Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler
a-) Özel İsimler : Tek bir varlığı karşılayan isimlerdir.
Örnek : Ayhan, Çanakkale, Asya Kıtası
Özel İsimlerin Kullanılma Biçimleri : İnsan ve hayvan isimleri, yer isimleri, gezegen ve yıldız isimleri gazete, dergi, kitap isimleri
b-) Cins isim : Aynı türden birçok varlığı ve kavramı karşılayan isimlerdir.
Örnek : Boya, çiçek, su, süt
2-) Varlıkların Oluşlarına Göre İsimler
a-) Somut İsim : Duyularla algılayabildiğimiz, uzay boşluğunda yer kaplayan belli isimlere somut isimler denir. Ancak bazı kelimeler kullanıldıkları cümle içinde mecaz anlamlar yüklenerek somut olur.
Örnek : Işık, hava, koku, çiçek
b-) Soyut İsim : Duyularla algılayamadığımız herhangi bir yer kaplamayan kavramları anlatan isimlerdir.
Örnek : Sevgi, Nefret, Hüzün, Aşk
3-) Varlıkların Sayılarına Göre İsimler
a-) Tekil İsimler : Sayı olarak tek bir varlığı karşılayan isimlerdir.
Örnek : Defter, dergi, kalem
b-) Çoğul İsimler : Birden fazla varlığı karşılayan isimlerdir.
Örnek : Çocuklar dışarıda kar topu oynuyorlardı.
c-) Topluluk İsimleri : Birden fazla varlığı karşıladığı halde lar, ler ekini almamış isimlerdir.
Örnek : Sınıf, kulüp, aile, grup
Yapılarına Göre İsimler
1-) Basit İsimler : Yapım eki almamış kök halinde veya çekim eki almış durumda bulunan isimlerdir.
Örnek : Taş, araba, ev, okul
2-) Türemiş İsimler : Yapım eki almış isimlere denir.
Örnek : gözlük, simitçi, yurttaş
3-) Birleşik İsimler : İki veya daha fazla ismin yan yana gelerek oluşturdukları yeni isme birleşik kelime denir.
Örnek : hanımeli, Çanakkale, Galatasaray
İsim Tamlamaları
1-) Belirtisiz İsim Tamlaması : Tamlayanı ek almamış, tamlananı ek almış olan isim tamlamalarıdır.
Örnek : Türk Şiir-i
2-) Belirtili İsim Tamlaması : Tamlayanı ve tamlananı her ikiside ek almış olan isim tamlamalarıdır.
Örnek : Gönlümün Sultanı , Hayatımın Anlamı
3-) Takısız İsim Tamlaması : Tamlayanı ve tamlananı ek almamış , tamlananın hangi maddeden yapıldığını belirtir.
Örnek : tahta masa, cam bardak, plastik tabak
4-) Zincirleme İsim Tamlaması : İkiden fazla ismin bir araya gelerek oluşturduğu isim tamlamasıdır.
Örnek : Saray bahçesinin kapısı
Kaynak : www.lisenotlari.com
Ekleyen : dersimiz.com